Als iemand die nauw betrokken is bij de zorg voor kwetsbare bewoners, kijk ik met toenemende zorg naar de manier waarop zorginstellingen omgaan met
crisissituaties. Dit gevoel werd versterkt door twee recente incidenten met “Lisa” (gefingeerde naam), een 23-jarige bewoonster met het verstandelijk vermogen van een kind van 5 à 6 jaar, die ik al 12 jaar iedere week bezoek. Lisa heeft een uiterst zeldzame hersenziekte en is een gevoelig meisje dat, ondanks haar
uitdagingen, zelden problemen heeft met agressie of geweld. Dat is tenminste het geval geweest in de vele instellingen waar ze eerder verbleef – tot ze begin dit jaar bij de stichting SEIN in Cruquius kwam wonen.
Sinds haar komst bij SEIN zijn er twee situaties geweest waarbij er bijna of daadwerkelijk fysiek geweld werd toegepast. Deze gebeurtenissen hebben mij
ernstig doen afvragen of de zorg die Lisa hier krijgt werkelijk in lijn is met de protocollen en ethiek van zorgverlening. Dit ook naar aanleiding van recent onderzoek https://nos.nl/artikel/2543324-politie-waarschuwt-criminelen-zijn-op-grote-schaal-actief-in-de-zorg.
Escalaties die vermeden hadden kunnen worden.
Het eerste incident gebeurde op een zaterdag, een dag waarop Lisa altijd uitkijkt naar onze geplande activiteiten. Terwijl ik onderweg was naar haar, was ze nog
vrolijk en enthousiast. Maar binnen enkele minuten veranderde de situatie drastisch. Begeleiders hadden erop aangedrongen dat Lisa op dat moment haar kamer moest schoonmaaken, terwijl ze had aangegeven dat ze dit niet wilde doen. Volgens het SEIN-protocol had dit niet mogen worden afgedwongen. Toch bleven de begeleidershaar pushen, wat haar frustratie aanwakkerde. Uit pure paniek pakte Lisa een mes bij haar kamer, maar liet dit onmiddellijk wee r vallen. In plaats van haar op dat moment de ruimte te geven om te kalmeren, liep de situatie verder uit de hand. Lisa wilde naar beneden om mij op te wachten, maar de begeleiding nam haar telefoon af – haar enige communicatiemiddel met mij. Dit leidde tot nog meer paniek, waarop de begeleiding fysiek geweld gebruikte om haar naar de grond te werken met maar liefts 6 begeleiders!!! En naar een D-room te slepen. Het resultaat: blauwe plekken en een getraumatiseerd meisje. Wat mij het meeste zorgen baart, is dat dit allemaal voorkomen had kunnen worden. Als de begeleiding Lisa de ruimte had gegeven om haar kamer op een later tijdstip schoon te maken, zoals volgens hun eigen protocollen is toegestaan, zou er niets zijn geëscaleerd. Ik was immers onderweg, en dan hadden we dit samen kunnen doen. In plaats daarvan koos men ervoor om haar te blijven pushen, en wat volgde was een onnodige en escalerende situatie. Wat dit nog zorgwekkender maakt, is dat haar vaste begeleider, Jan-Willem L, die Lisa het beste kent, betrokken was bij de interventie. Hij had als geen ander kunnen en moeten inschatten dat zij hadden moeten stoppen voordat de situatie escaleerde.
Een patroon van misstanden
Dit incident staat helaas niet op zichzelf. Eerder stond Lisa, toen ik haar kwam opzoeken, met haar rug tegen de muur in een staat van pure paniek, omringd door
vijf begeleiders in een halve kring. Terwijl ze enkele minuten daarvoor nog vrolijk met me via een video-oproep sprak, had ze simpelweg naar beneden willen gaan om me te begroeten. Maar omdat ze niemand vond om dit aan te melden, liep ze zelf naar de lift. Dit werd door de begeleiding als onacceptabel gezien, wat leidde tot een situatie die bijna opnieuw tot fysiek ingrijpen had geleid – dit keer gelukkig net op tijd voorkomen doordat ik arriveerde. Wat me hierbij verbaasde, was het gebrek aan begrip voor hoe het omringen van een paniekerig meisje met meerdere begeleiders alleen maar de angst verergert.
Wat me zorgen baart, is dat deze situaties nooit eerder voorkwamen in Lisa’s eerdere instellingen. Het feit dat er bij SEIN nu binnen zes maanden bijna twee keer
fysiek geweld is toegepast, roept de vraag op of hier wel adequaat wordt omgegaan met haar zorgbehoeften.
Protocollen, de Wet zorg en dwang, en eigen straatje schoonvegen
In de nasleep van het incident waarin geweld werd gebruikt, werd ik geconfronteerd met een reeks verklaringen die mijn vertrouwen in de zorg verder deed afnemen. Tijdens gesprekken met gedragspsychologe Yvonne van ’t S. en verantwoordelijke Denise K, werd gesuggereerd dat het noodzakelijk was om
Lisa schoon te laten maken om "structuur te bieden" Daarnaast werd er aangegeven dat er veel uitzendkrachten werkzaam zijn en dat dit ook als oorzaak werd gezien. Maar deze verklaring hield geen stand: het SEIN-protocol zegt immers duidelijk dat een bewoner niet verplicht kan worden om op een specifiek moment schoon te maken. Bovendien is volgens de Wet zorg en dwang (Wzd) het gebruik van dwangmaatregelen, zoals fysieke interventie, alleen toegestaan als er geen alternatieven zijn en als er sprake is van een onmiddellijk dreigend gevaar voor de bewoner of anderen. In Lisa’s geval was er geen sprake van een dergelijk gevaar, zeker niet nadat ze het mes al had laten vallen. De Wzd benadrukt dat zorgverleners altijd moeten handelen in het belang van de bewoner en escalaties moeten vermijden door preventieve maatregelen te nemen en goede communicatie te waarborgen.
Door te blijven pushen en Lisa's telefoon af te pakken, handelde de begeleiding niet alleen in strijd met hun eigen protocol, maar mogelijk ook in strijd met de wettelijke kaders die zorgverleners juist moeten beschermen tegen dit soort onnodige escalaties.
Een dringend appèl
Ik ben van mening dat dit soort situaties voorkomen moet worden. Lisa’s welzijn – en dat van andere bewoners – mag nooit het slachtoffer worden van slechte
communicatie, het niet volgen van protocollen en een gebrek aan respect voor de grenzen en behoeften van kwetsbare mensen. Er is dringend behoefte aan reflectie binnen SEIN, en ik doe een oproep aan alle betrokkenen om protocollen niet alleen op papier te volgen, maar ook in de praktijk.
Reactie SEIN
Ik heb Stichting SEIN om een reactie gevraagd. Vanuit de Stichting SEIN werd er vervolgens een reactie gegeven bij monde van Nikkie Reinders
https://nl.linkedin.com/in/nikki-reinders-a15133151. Waarin mij direct de toegang tot het terrein van SEIN werd ontzegd. Mevr Reinders was behoorlijk agressief in haar reactie en was geenszins bereid om ook maar tot een fatsoenlijk gesprek te komen. Vervolgens is er nog een gesprek geweest met Martin Slaager Directeur Bedrijfsvoering RVE Lang Verblijf https://nl.linkedin.com/in/martin-slaager-abba394, tijdens dit gesprek werd er wederom geen verantwoordelijkheid genomen door de stichting SEIN en was het geweld geoorloofd omdat het belangrijk was dat er structuur nodig zou zijn.... Ik vind het echt te walgelijk dat alles met de mantel der liefde wordt bedekt. Er wordt geen enkele verantwoordelijkheid genomen en ondertussen worden er dus bewoners mishandeld.... Nu is het niet de eerste keer dat er misstanden zijn bij de Stichting, in 2013 kwam aan het licht dat er gewoon veroordeelde pedofiel werkzaam was als zorg medewerker.https://www.zorgwelzijn.nl/veroordeelde-pedo-werkzaam-in-zorginstelling-1250552w/ Of in 2011 toen een bewoner met epilepsie in hun zorg onder verdachte omstandigheden is overleden: https://www.zorgwelzijn.nl/om-onderzoekt-dood-tiener-in-zorginstelling-1173602w/
Reactie plaatsen
Reacties